Evaluatie burgerparticipatie Maasgouw openbaar

Burgerparticipatie in de gemeente Maasgouw

KWINK groep is door de gemeente gevraagd om burgerparticipatie in de gemeente Maasgouw te evalueren.

De gemeente Maasgouw ligt in de provincie Limburg en bestaat uit negen dorpskernen: Maasbracht, Ohé en Laak, Stevensweert, Linne, Thorn, Heel en Panheel, Wessem, Brachterbeek en Beegden. 

Voor deze evaluatie hebben we 2015 als startpunt genomen. In dat jaar stelde de gemeente Maasgouw een beleidsnota burgerparticipatie vast. Deze nota had als doel de interne bewustwording rond burgerparticipatie te vergroten en gezamenlijk ambities te formuleren. Sindsdien heeft de gemeente burgerparticipatie verder ontwikkeld. Inmiddels zet de gemeente diverse participatie instrumenten in, waaronder dorpsraden, bewonersinitiatieven, vragenlijsten via een burgerpanel en dorpscontactpersonen. 

Relevant voor dit onderzoek is dat in 2024 het wetsvoorstel ‘versterking participatie op decentraal niveau’ is aangenomen door de Eerste Kamer. Dit wetsvoorstel schrijft voor dat elke gemeente heldere kaders en spelregels voor participatie opstelt, afgestemd op lokale omstandigheden. Dit wetsvoorstel heeft dus ook gevolgen voor de gemeente Maasgouw.  

Opzet van het onderzoek

Met de evaluatie wil de gemeente zicht krijgen op hoe burgerparticipatie in Maasgouw verbeterd kan worden, rekening houdend met het wetsvoorstel ‘versterking participatie op decentraal niveau’. 

Om deze onderzoeksvraag te beantwoorden, heeft het onderzoeksteam verschillende onderdelen van burgerparticipatie in de gemeente onderzocht, zoals de ambities van de gemeente op dit thema, de beschikbare mensen en middelen, de processen en activiteiten, en de resultaten en effecten van de inzet van de gemeente. Deze aspecten zijn in kaart gebracht met behulp van een documentstudie, een enquête onder inwoners, en gesprekken met inwoners, gemeenteambtenaren, gemeenteraad en gemeentebestuur. Ook hebben de onderzoekers gesproken met inwoners op straat.  

Conclusies uit het onderzoek

Op basis van de uitgevoerde onderzoeksactiviteiten concluderen we dat de ambities van de gemeente Maasgouw op het gebied van burgerparticipatie  steeds verder zijn doorontwikkeld. Ook constateren we dat de gemeente sinds 2015 verschillende instrumenten heeft ingezet op het gebied van burgerparticipatie.  

Uit de evaluatie blijkt echter dat de gemeente geen eenduidige werkwijze heeft voor de invulling van burgerparticipatie. Daardoor verschilt de invulling van burgerparticipatie per traject en zijn ook de kwaliteit en de uiteindelijke effecten van burgerparticipatie casusafhankelijk. Ook bestaat er soms onduidelijkheid over de rollen van verschillende actoren rondom burgerparticipatie.  

Bovendien zien we dat de gemeente vooral teruggrijpt op klassieke vormen van burgerparticipatie, wat als effect heeft dat vooral dezelfde groepen inwoners worden bereikt.  

We concluderen dat de gemeente een goede uitgangspositie heeft om verder aan de slag te gaan met het onderwerp burgerparticipatie. Daartoe doen we in het rapport concrete aanbevelingen, opgedeeld naar acties voor de korte termijn  (optimalisatie van de huidige praktijk), middellange termijn (het op orde maken van kaders en randvoorwaarden) en de lange termijn (het bewerkstelligen van een cultuurverandering).  

Benieuwd naar het volledige rapport? Lees het dan via deze link!

Ervaring KWINK groep

KWINK groep heeft veel ervaring met evaluatieonderzoek naar verschillende vormen van participatie. Zo evalueerden we onlangs een participatietraject over de toekomst van de Gieterse polder en de pilot Gebiedsverbinders in de gemeente Dalfsen. Eerder voerden we ook de evaluatie uit naar de wijkbudgetten in vier Haagse wijken in 2019, en deden we onderzoek naar participatie bij hernieuwbare energie op land in 2021.