Tussentijdse evaluatie Nationaal Programma Regionale Energie Strategie (NP RES)

Het Nationaal Programma RES

Het NP RES heeft zes opdrachtgevers: de ministeries van EZK en BZK, het Interprovinciaal Overleg (IPO), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Unie van Waterschappen en de netbeheerders. De decentrale overheden hebben 30 regio’s gevormd die verantwoordelijk zijn voor het opstellen en uitvoeren van een Regionale Energiestrategie (RES). Vervolgens werken in de regio’s gemeenten, provincies en waterschappen samen met inwoners, maatschappelijke partijen, energiecoöperaties, netbeheerders en het rijk.

Het NP RES heeft zichzelf zes doelen gesteld:

1. Het ondersteunen van de RES-regio’s geïnitieerd door de decentrale overheden en hun koepels, en het Rijk bij de totstandkoming van gedragen RES’en en de realisatie daarvan.
2. Het zorgen voor een heldere visie en duidelijke kaders m.b.t. de RES, zodat ambities van de 30 RES’en vergeleken, opgeteld en gemonitord kunnen worden in het proces naar 2030.
3. Het benutten van veel voorkomende kansen en het wegnemen van belemmeringen binnen het RES-proces.
4. Het verbinden van het RES-proces met gerelateerde en relevante opgaves op landelijk niveau, zodat de RES in haar context ontwikkeld wordt. Het gaat hierbij om het combineren van opgaven in de leefomgeving, zowel regionaal als landelijk.
5. Het koppelen van het RES-proces aan relevante inzichten uit de wetenschap en praktijk, waardoor proactief geleerd en adaptief gewerkt kan worden.
6. Het faciliteren en bevorderen van een structurele samenwerking binnen het RES-netwerk. Zowel interbestuurlijk als met netbeheerders en maatschappelijke partners. Zo blijft dit netwerk bestaan en wordt het versterkt, waardoor de RES-community, zoals die nu is opgebouwd groeit.

De evaluatie

Het NP RES loopt tot 2030. Deze tussentijdse evaluatie vindt ongeveer halverwege de looptijd plaats en kijkt naar de periode 2019-2024. We kijken onder andere naar hoe het programma de afgelopen jaren heeft gewerkt, hoe de verschillende partijen hun rol hebben ingevuld en welke (tussentijdse) doelen inmiddels zijn behaald. Daarnaast kijken we vooruit, naar mogelijke verbeterpunten voor de aankomende fase.

We beantwoorden deze vragen door een uitgebreide documentanalyse uit te voeren, waarbij we onder andere de onderzoeken en monitors van het NP RES en de RES’en bekijken. Daarnaast voeren we gesprekken met betrokkenen binnen én buiten het programma en zetten we een vragenlijst uit onder de RES-regio’s om hun ervaringen met het NP RES op te halen.

Ervaring met evaluaties rondom de energietransitie en duurzaamheid

KWINK groep heeft in 2020 en 2022 samen met Rebel de (tussentijdse) evaluatie van het Programma Aardgasvrije Wijken uitgevoerd. Daarnaast heeft KWINK groep veel andere onderzoeken uitgevoerd op het gebied van de energietransitie. Zo evalueerden we in 2021 het MRA Warmte Koude programma, deden we onderzoek naar participatie bij hernieuwbare energie op land en voerden we de tussentijdse evaluatie van het COP26-beleid exportkredietverzekeringen en de evaluatie van het Kennis- en Innovatieplatform Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed (KIP-MV) uit.